Çocukla Sağlıklı iletişim kurmak

Yetişkinlerle iletişim kurarken olduğu gibi çocuklarla kurulan iletişimde de öncelikle dinlemeyi öğrenmek gereklidir diyerek konuşmasını sürdüren Merve Baydar, “Çocuğunuzun sözünü kesmemeniz ve ona kendini ifade etme fırsatı vermeniz, onu daha iyi anlamanızda etkili olacak; ayrıca çocuğunuza kendisine önem verildiği ve değer verildiği mesajını verecektir. Bir diğer önemli konu çocuğunuzla tartıştığınızda verdiğiniz tepkilerdir. Çocuğunuzla tartışırken ona bağırmanız ya da cezalandırmanız sorunu çözmediği gibi, ileride çocuğun karşılaştığı tartışmalarda da sizi örnek almasına neden olabilir. Bunun yerine çocuğunuzu kendisini daha sakin bir şekilde ifade etmesi konusunda uyarabilirsiniz” ifadelerini kullandı.

KONUŞMAK DAHA YARARLI OLACAKTIR

Baydar konuşmasının devamında ise, “çocuğunuzla sağlıklı bir iletişim kurmanızda önemli bir etken hata yaptığı durumlarda verdiğiniz tepkilerdir. Öfkeli olduğunuz bir durumda çocuğunuzu yaptığınız hatadan dolayı cezalandırmanız, vurmanız ya da ''aptal, geri zekalı'' şeklinde yakıştırmalar yapmanız çocuğunuzun hatasını anlamasına yardımcı olmayacaktır. Ayrıca bu yakıştırmalar çocuğun ebeveynlere karşı öfke duymasına, daha da hırçın davranışlar sergilemesine ya da içine kapanmasına neden olabilir. Bunun yerine hatasına yönelik açıklama yapmanız, olası durumda doğru davranışın ne olabileceği üzerinde konuşmanız daha yararlı olacaktır” dedi.

SEVGİNİN İFADE EDİLMESİ ÇOK ÖNEMLİ

Çocukla olan iletişimde sevginin ifade edilmesinin çok önemli olduğunun altını çizen Baydar, “ancak bu sevgiyi bir koşula bağlamamak gerekir. Örneğin; çocuğunuza uslu durmazsa, derslerinde başarılı olmazsa onu sevmeyeceğinizi ifade etmek çocuğa ancak bazı koşullar karşılandığında onu seveceğiniz mesajını verir. Sevginizi sözlü olarak ifade etmeye ek olarak , sözsüz bir şekilde öperek, kucaklayarak da ifade etmeniz çocuğunuzda ''Seviliyorum, destekleniliyorum.'' şeklindeki düşüncelerin yerleşmesini sağlayacaktır. Ayrıca hoş bir davranışını gördüğünüz çocuğunuza karşı gerek sözlü, gerekse sözsüz mesajlarla sevginizi ifade etmeniz ve çocuğunuzu bu davranışından dolayı övmeniz çocuğunuzun o davranışı tekrarlama olasılığını arttıracak, çocuğunuzun kendisini değerli hissetmesine katkı sağlayacaktır” açıklamasında bulundu.

KIYASLAMAK KISKANÇLIĞA DA NEDEN OLABİLİR

Psikolog Merve Baydar, Çocukla olan iletişimlerinde bir diğer önemli noktanın ise, çocuklara karşı tutarlı davranmak olduğunu ifade ederek, “Söylediklerinin tersini yapan ebeveynler karşısında çocuk ne yapacağını, nasıl davranacağını bilemeyebilir. Bu konuda bir diğer önemli konu ise ufak da olsa çocuklara verilen sözlerin tutulmasıdır. Böylece çocuğun anne-babasına duyduğu güven artacak, ebeveyn-çocuk ilişkisi güçlenecektir. Ebeveynlerin çocuklarıyla olan iletişimlerinde sıklıkla yaptıkları hata, onları kardeş/abla/ağabeyleriyle veya arkadaşlarıyla kıyaslamaktır. Burada unutulmaması gereken nokta her çocuğun duygularının,düşünce biçimlerinin, zekalarının, yeteneklerinin vb. birbirinden farklı olduğudur. Çocuğunuzu başka çocuklarla kıyaslamak ve çocuğunuzla ilgilimükemmeliyetçi beklentiler içine girmek onlara ''diğerlerinden daha kötü olduğu'' mesajını verebilir ve çocuğunuzun kendine olan güveni sarsılabilir. Ayrıca çocuğunuzu abla/ağabey/kardeşleriyle kıyaslamak kardeş kıskançlığına da neden olabilir” ifadelerine yer verdi.

DUYGUSAL İHTİYAÇLARINI KARŞILAMAK DA ÖNEMLİ

Çoğu ebeveyn çocuklarıyla oldukça fazla vakit geçirdiğini düşündüklerini sözlerine ekleyen Baydar şunları söyledi; “Ancak bu durum ayrıntılı incelendiğinde bu sürenin daha çok yemek yeme, banyo yaptırma vs. gibi bedensel ihtiyaçlarını karşılamak için ayrıldığı görülmektedir. Oysa çocukların bedensel ihtiyaçlarının dışında duygusal ihtiyaçlarını karşılamak da önemlidir. Bu yüzden ebeveynlerin sadece çocuğuna vakit ayırdıkları zaman diliminin olması, televizyon, internet ya da başka bir şeyle ilgilenmeden ilgilerini sadece çocuklarına vermeleri önemlidir. Oyun çağında olan bir çocukla yarım saat oynanan oyun ya da ergenlik dönemindeki bir gençle bir süre oturup sohbet etmek, onlara kendileriyle ilgilenildiği, sevildikleri ve değerli oldukları mesajını verecektir. Özellik 3-6 yaş arası çocukların dil becerilerinin gelişmesiyle birlikte çevreyi ve içinde yaşadıkları dünyayı tanımaya yönelik ebeveynleri soru yağmuruna tuttukları bilinmektedir. Bazı anne babalar bu sorulara kayıtsız kalabilmektedirler. Ancak bu durum çocuğun yeni bilgiler öğrenmesine yardımcı olmadığı gibi çocuğa önemsenmediğini düşündürebilir. Bu yüzden çocukların sorularına onların anlayabileceği bir dille yanıt vermek gereklidir. Cevabını sizin de bilmediğiniz sorular olabilir, bu durumda dürüst davranıp bilmediğinizi; ancak birlikte araştırıp cevabını öğrenebileceğinizi ifade etmek yararlı olacaktır”

ANNENİN VARLIĞI YETERLİ GÖRÜLMEMELİ

Psikolog Baydar konuşmasının sonunda ise, “Anne- babaların çocuklarıyla olan iletişiminde sorun yaşanan bir diğer konu ise, ebeveynlerin çocuklarının eleştirilerine karşı zaman zaman hoşgörülülü davranamamalarıdır. Ebeveynler çocuklarının eleştirilerinde haklılık payı olduğunu düşündüklerinde özür dileyebilmelidirler. Bu şekilde çocuklarına da ''hata yaptıkları zaman bu hatayı kabul etme ve özür dileme'' konusunda örnek olabilirler. Son olarak toplumumuzda çocukla ilgilenmek ve çocuğun hem bedensel hem de duygusal ihtiyaçlarını karşılamak daha çok annenin rolüymüş gibi algılansa da bu konuda babalara da önemli görevler düşmektedir. Çocuğun ihtiyaçlarını karşılamada annenin varlığı yeterli görülmemeli, çocuğun babasıyla vakit geçirmeye de ihtiyacı olduğu unutulmamalıdır” dedi.

Haber: Emrah ÇOĞALAN