İshal ile su kaybı ölümcül olabilir

İSHAL NEDİR?

İshalin, bebek ve çocukların her zaman yapmakta olduğu gaita (kaka) sayısının artması ve kıvamının azalması olduğunu belirten Dr. Karasu, “Anne sütü alan ufak bebeklerde  günlük gaita sayısı 6-7 defa, kıvamları ise biraz yumuşak olabilir. Büyük çocuklarda ise günlük gaita sayısı  1 – 2  ise normal kabul edilebilir. İshalde gaitanın sayısı kadar, rengi, kokusu ve içeriği de çok önemlidir. Anne sütü alan bir bebek sağlıklı iken altın sarısı renginde gaita yaparken, ishal  mikrobik bir hal alacak olursa, yeşil- kahverengi, pis kokulu, sümüklü bir hale dönüşebilir. Hatta bazı virutik ve mikrobik ishallerde gaita içinde kan ve mukus (sümüksü bir yapı) olabilir. İshalde bağırsak içinde ilerleyen yiyecek ve içecekler kalması gereken süreden daha az  bağırsakların içinde kalırlar. Böylece yiyecekler yeterince emilemez, sindirilemez olurlar.” açıklamalarında bulundu.

İSHALİN NEDENLERİ NELERDİR?

İshalin çok fazla sebebi olduğuna değinen Dr. Karasu, “Çoğu kez virutik’tir.  Yani  mikroplarla olmayan, mikroptan daha küçük canlı yaratıklardır. Virutik olanlar, genellikle çocuğun genel durumunu pek bozmaz, ateş pek yükselmez. Ancak  mikrobik ishallerde ateş görülebilir, bunun yanı sıra gaitanın görünüşü, kokusu değişir. Hatta kanlı olabilir. İshal, çocuklarda kirli gıdalar, abur cubur yiyecekler ile de  meydana gelebilir. Yağlı  ve şekeri bol gıdalarda ishal yapabilir.” diye konuştu. Gıda zehirlenmelerinin ilk saatlerinde kusma, karın ağrısı, ilerleyen saat ve günlerde de ishalin ortaya çıkabileceğini belirten Dr. Karasu, “Yolculuk ishallerinde, çocuğun aldığı besinlerin değişmesi sonucu da ishaller görülebilir. Yine çocuklarda gözle görülmeyen ancak gaita incelemesi (tahlili) ile teşhisi konulan amip ve giardıa gibi parazitler de ishal yapan  sebepler arasındadır.” dedi. Kulak burun boğaz, idrar yolu enfeksiyonları  ve bu hastalıkların tedavilerinde kullanılan bazı antibiyotiklerin de çocukları ishal yapabileceğine vurgu yapan Dr. Karasu, “Diş çıkaran bazı çocuklarda gaita yumuşak olup ishal görülebilir. İnek sütüne alerjisi  olan çocuklarda, yine nadiren de olsa buğday kabuğunu girdiği un ve unlu mamuller yiyen çocuklarda guluten alerjisi sonucu ishaller görülebilir.” ifadelerini kullandı.

İSHALİN BELİRTİLERİ NELERDİR?

İshalli çocuklarda; kusma,  karın ağrısı, halsizlik bitkinlik, yorgunluk, iştahsızlık nadiren de ciddi ateş görülebileceğine dikkat çeken Dr. Karasu, “İshalde en çok korkulan, aşırı ishal ve kusma ile vücudun su kaybetmesidir (Dehidratasyon). Böyle çocuklarda ağız kuruluğu idrar miktarının azalması, bazen havale-kasılma gözlenebilir. Ufak bebeklerde  bıngıldakta çökmeler, huzursuzluk, gözlerde çökme  görülebilir. Bu şikayetler vücudun aşırı su kaybettiği durumlarda daha ciddi bir hal alabilir. Böylece bebeklerde beslenme bozukluğu ve ölümlere yol açabilir.” açıklamalarında bulundu.

TEDAVİ YÖNTEMLERİ

İshalde yapılacak tedavinin, ishalin sebebini bulup onu ortadan kaldırmak olduğunu dile getiren Dr. Karasu, “Ancak sebep her zaman bulunmayabilir. İshalli çocuklar az az, sık sık beslenmelidir. Anne sütü alıyorsa, mutlaka anne sütüne devam edilmelidir. Yağsız ve şekersiz gıdalar verilmeli, özellikle pirinç lapası, patates püresi, yağsız yoğurt- ayran, muhallebi, şeftali, muz, havuç suyu verilmeli; kusan çocuğun midesi kusmaya takiben birkaç saat dinlendirilmelidir. Mikrobik ve paraziter olanlarda ilaç kullanılmalı; diğer ishallerde antibiyotikler ve ishal kesici ilaçlar kullanmamalıdır. Bebeklerde ishal sebebi en sık rota virüsü olup, buna karşı rota virüs aşıların (ishal aşıların) bebeklik döneminde yapılması önerilmektedir. Doktor kontrolünden sonra aşırı sıvı kaybı olan çocuklara ağızdan tuz şeker karışımı tozlar verilmeli, hatta ağızdan yeteri kadar almayıp, aşırı kusanlara serum takılıp gözlenmelidir. 1-2 günü aşan ciddi ishallerde mutlaka doktora danışılmalıdır.” diye konuştu.