Çağımızın hastalığı: Depresyon
Çerkezköy Özel İrmet Hospital Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Uzm. Dr. İsmet Kaygısız depresyon hakkında açıklamalarda bulundu. Dr. Kaygısız depresyonu, “Beynin fonksiyonlarında bozulmaya yanıt olarak duygu, düşünce, davranış ve bedensel işlevlerde bozulmanın ortaya çıktığı belirtiler kümesidir.” diye tanımladı ve ekledi: “Her hastada tüm belirtiler bir arada bulunmayabilir.”
DEPRESİF DUYGULAR HAYATIN NORMAL BİR PARÇASIDIR
Sağlıklı insanlar, istenmeyen yahut hayal kırıklığına neden olan olaylara karşı, sıkıntı, üzüntü, keder gibi olağan duygusal tepkiler verdiğinde, bu duygulara depresif duygular dendiğini ifade eden Dr. Kaygısız, “Depresif duygular hayatın normal bir parçasıdır. Oyuncağı kırılan çocuğun, sevgilisi terk eden bir insanın, yakınını kaybeden bir kişinin hüzün yaşaması olağandır. Gündelik hayatın getirdiği keyifsizlik ve moral bozukluğunu depresyondan ayıran durum depresyondaki belirtilerin şiddeti ve süresidir. Depresyon teşhisi koyabilmek için kişinin şikayetlerinin en az iki haftadır sürüyor olması, mesleki ve sosyal hayatını etkiliyor olması gerekir.” bilgilerini verdi.
DEPRESYON NEDİR?
Depresyonu kısaca özetlemek gerekirse; beynin fonksiyonlarında bozulmaya yanıt olarak duygu, düşünce, davranış ve bedensel işlevlerde bozulmanın ortaya çıktığı belirtiler kümesi olduğunu ifade eden Dr. Kaygısız, “Her hastada tüm belirtiler bir arada bulunmayabilir.” dedi.
DEPRESYONDAKİ BİRİ NELER HİSSEDER?
. Kişide mutsuzluk ve karamsarlık hakimdir, Kaygı ve korkular da bulunabilir.
. İç huzursuzluğu ve gerginlik hisleri eşlik edebilir. Eşlik eden ağlama olabileceği gibi bazı hastalar ağlayamamaktan da şikayet ederler. Çabuk ve aşırı öfkelenme görülebilir.
. Eskiden keyif alınan faaliyetlere istek duyulmaz ya da bunlardan sıkılınır.
. Boşluk hissi olur ve her şey anlamsız gelebilir.
. Gelecekle ilgili olumsuz düşünceler olabilirken, geçmişte yaşanmış olumsuz olaylar sık sık akla gelmeye başlar, pişmanlık hissi yoğunlaşabilir. Bunlara ikincil olarak da hasta kendini sürekli değersiz, yetersiz yahut suçlu hissedebilir. Kendine ve çevreye güvenmekte zorlanır. Alınganlık artar. Yalnızlık hissedilebilir.
. Düşünce yavaşlayarak konuşmanın da yavaşlamasına ve azalmasına neden olur. Enerji düşer, kişi çabuk yorulur. Yaygın vücut ağrıları olabilir. Uykuya dalmak zorlaşabilir. Uykuya dalınsa bile gece boyunca uykuda bölünmeler ya da sabaha karşı yorgun bir şekilde uyanma ve tekrar uykuya dalamama görülebilir. Tersine, uykuya meyil ve uyku süresinde uzama da olabilir.
. İştah azalması ve kilo kaybı olabileceği gibi aşırı yemek yeme ihtiyacı da olabilir. Yeni bir şeyler öğrenmek güçleşir. Unutkanlık olur. Dikkat bozulabilir.
. Ağır durumlarda kişi kendine zarar verme planları yapabilir ya da zarar verebilir.
. İntihar düşüncesi/planı olabilir.
DEPRESYON KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Depresyonun, psikiyatrik hastalıklar arasında en sık görünenlerden biri olduğunu söyleyen Dr. Kaygısız, “Tüm dünyada yaklaşık 121 milyon kişi depresyondan etkilenmektedir. Kabaca toplumda her beş kişiden biri yaşamının bir döneminde depresyon geçirir. Genellikle genç yaşlarda ortaya çıkar, ancak çocukluktan yaşlılığa her yaş grubunda görülür. Sosyoekonomik düzeyi düşük, işsiz, boşanmış ve hiç evlenmemiş kişilerin depresyona girme riski daha yüksektir.” açıklamalarında bulundu.
KADINLARDA DEPRESYON
Kadınlarda depresyon görülme sıklığının erkeklere göre iki kat daha fazla olduğunu belirten Çerkezköy Özel İrmet Hospital Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Uzm. Dr. İsmet Kaygısız, “Menstrüel (adet) döngü, hamilelik, doğum, doğum sonrası dönem ve menopoza bağlı hormonal değişiklikler kadınlarda depresyon oranının yüksek olmasında kısmen etkilidir. Erkeklerde depresyonun daha çok sinirlilik, öfke patlaması, aileden uzaklaşma şeklinde kendini göstermesi ve erkeklerin psikiyatrik yardım almaya kadınlar kadar açık olmaması bu grupta depresyonun daha azmış gibi görünmesine de neden olabilir.” ifadelerini kullandı.
DEPRESYON NEDEN GÖRÜLÜR?
Depresyonun tek bir nedeni olmadığını, biyolojik, psikolojik ve sosyal faktörlerin etkileşimi ya da birleşimi sonucu geliştiğini dile getiren Dr. Kaygısız, “Biyolojik neden olarak; serotonin, dopamin, noradrenalin ve benzeri kimyasallar beyindeki sinir hücreleri arasındaki iletişimden sorumlu maddelerdir. Bu maddelerden özellikle serotonin azalmasının depresyon belirtilerinin ortaya çıkmasına neden olduğu düşünülmektedir. Psikososyal nedenler olarak ise özellikle olumsuz yaşam olayları önemlidir, Yalnızlık, Sosyal desteklerin yetersizliği, ilişki problemleri, mali sorunlar, ailede depresyon öyküsü, erken çocukluk travmaları, alkol ve uyuşturucu bağımlılığı, sağlık problemleri ve kronik ağrı depresyonun görülme ihtimalini arttıran nedenlerdir.
DEPRESYON NE KADAR SÜRER?
Depresyon tedavisinde ilaçlar, psikoterapi ve bazen beyin uyarıcı teknikler kullanıldığını belirten Çerkezköy Özel İrmet Hospital Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Uzm. Dr. İsmet Kaygısız, “Hiç tedavi edilmemiş bir depresyon atağı 6 ile 24 ay sürer.” diye konuştu.
TEKRARLAYICI BİR HASTALIKTIR
Depresyon tekrarlayıcı bir hastalık olduğuna dikkat çeken Dr. Kaygısız, “Bir kez depresyon atağı geçiren bir kişinin bir kez daha depresyona yakalanma ihtimali %50, iki kez geçirenin %75, 3 kez geçiren kişinin bir daha depresyona yakalanma ihtimali %90 gibi çok yüksek bir orandır. Hastalık süreci tedavi ile araya girilmezse intihar girişimi gibi ağır sonuçlara ilerleyebilir.” dedi.
AĞIR VE ORTA DÜZEYDE İLAÇ TEDAVİSİ GEREKİYOR
Hafif depresyonun terapi yöntemleri ile düzelebileceğini belirten Dr. Kaygısız, “Orta ve ağır depresyon için ilaç tedavisine başvurulmalıdır. Tedavi almadan düzelen depresyonun tekrarlama ihtimali artar. Tedavide kullanılan antidepresan grubu ilaçların bağımlılık yapıcı etkisi yoktur, ancak kişi ilaçlarını erken bırakırsa yoksunluk semptomları ve depresyonun tekrarlama ihtimali ile karşı karşıyadır.” dedi.
EN AZ 2-3 HAFTA KULLANILMALI
Antidepresanın, tedavinin etkin olabilmesi için en az 2-3 hafta kullanılmış olması gerektiğini söyleyen Dr. Kaygısız, “İlaç tedavisi, kişi fayda gördükten 6 ay sonraya kadar devam etmelidir. Kişide depresyon çok sık tekrarlıyorsa ilacı hiç kesmemek bile düşünülebilir. Bir ilaca etkisiz diyebilmek için en az 2 ay düzenli kullanılması gerekir. Buna rağmen düzelme olmazsa ilaç değiştirilebilir, ağır durumlarda ise hastaneye yatış ve şok tedavisi gerekebilir.” bilgilerini verdi.
Haber: Uğur Kılıç
Sağlıklı insanlar, istenmeyen yahut hayal kırıklığına neden olan olaylara karşı, sıkıntı, üzüntü, keder gibi olağan duygusal tepkiler verdiğinde, bu duygulara depresif duygular dendiğini ifade eden Dr. Kaygısız, “Depresif duygular hayatın normal bir parçasıdır. Oyuncağı kırılan çocuğun, sevgilisi terk eden bir insanın, yakınını kaybeden bir kişinin hüzün yaşaması olağandır. Gündelik hayatın getirdiği keyifsizlik ve moral bozukluğunu depresyondan ayıran durum depresyondaki belirtilerin şiddeti ve süresidir. Depresyon teşhisi koyabilmek için kişinin şikayetlerinin en az iki haftadır sürüyor olması, mesleki ve sosyal hayatını etkiliyor olması gerekir.” bilgilerini verdi.
DEPRESYON NEDİR?
Depresyonu kısaca özetlemek gerekirse; beynin fonksiyonlarında bozulmaya yanıt olarak duygu, düşünce, davranış ve bedensel işlevlerde bozulmanın ortaya çıktığı belirtiler kümesi olduğunu ifade eden Dr. Kaygısız, “Her hastada tüm belirtiler bir arada bulunmayabilir.” dedi.
DEPRESYONDAKİ BİRİ NELER HİSSEDER?
. Kişide mutsuzluk ve karamsarlık hakimdir, Kaygı ve korkular da bulunabilir.
. İç huzursuzluğu ve gerginlik hisleri eşlik edebilir. Eşlik eden ağlama olabileceği gibi bazı hastalar ağlayamamaktan da şikayet ederler. Çabuk ve aşırı öfkelenme görülebilir.
. Eskiden keyif alınan faaliyetlere istek duyulmaz ya da bunlardan sıkılınır.
. Boşluk hissi olur ve her şey anlamsız gelebilir.
. Gelecekle ilgili olumsuz düşünceler olabilirken, geçmişte yaşanmış olumsuz olaylar sık sık akla gelmeye başlar, pişmanlık hissi yoğunlaşabilir. Bunlara ikincil olarak da hasta kendini sürekli değersiz, yetersiz yahut suçlu hissedebilir. Kendine ve çevreye güvenmekte zorlanır. Alınganlık artar. Yalnızlık hissedilebilir.
. Düşünce yavaşlayarak konuşmanın da yavaşlamasına ve azalmasına neden olur. Enerji düşer, kişi çabuk yorulur. Yaygın vücut ağrıları olabilir. Uykuya dalmak zorlaşabilir. Uykuya dalınsa bile gece boyunca uykuda bölünmeler ya da sabaha karşı yorgun bir şekilde uyanma ve tekrar uykuya dalamama görülebilir. Tersine, uykuya meyil ve uyku süresinde uzama da olabilir.
. İştah azalması ve kilo kaybı olabileceği gibi aşırı yemek yeme ihtiyacı da olabilir. Yeni bir şeyler öğrenmek güçleşir. Unutkanlık olur. Dikkat bozulabilir.
. Ağır durumlarda kişi kendine zarar verme planları yapabilir ya da zarar verebilir.
. İntihar düşüncesi/planı olabilir.
DEPRESYON KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Depresyonun, psikiyatrik hastalıklar arasında en sık görünenlerden biri olduğunu söyleyen Dr. Kaygısız, “Tüm dünyada yaklaşık 121 milyon kişi depresyondan etkilenmektedir. Kabaca toplumda her beş kişiden biri yaşamının bir döneminde depresyon geçirir. Genellikle genç yaşlarda ortaya çıkar, ancak çocukluktan yaşlılığa her yaş grubunda görülür. Sosyoekonomik düzeyi düşük, işsiz, boşanmış ve hiç evlenmemiş kişilerin depresyona girme riski daha yüksektir.” açıklamalarında bulundu.
KADINLARDA DEPRESYON
Kadınlarda depresyon görülme sıklığının erkeklere göre iki kat daha fazla olduğunu belirten Çerkezköy Özel İrmet Hospital Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Uzm. Dr. İsmet Kaygısız, “Menstrüel (adet) döngü, hamilelik, doğum, doğum sonrası dönem ve menopoza bağlı hormonal değişiklikler kadınlarda depresyon oranının yüksek olmasında kısmen etkilidir. Erkeklerde depresyonun daha çok sinirlilik, öfke patlaması, aileden uzaklaşma şeklinde kendini göstermesi ve erkeklerin psikiyatrik yardım almaya kadınlar kadar açık olmaması bu grupta depresyonun daha azmış gibi görünmesine de neden olabilir.” ifadelerini kullandı.
DEPRESYON NEDEN GÖRÜLÜR?
Depresyonun tek bir nedeni olmadığını, biyolojik, psikolojik ve sosyal faktörlerin etkileşimi ya da birleşimi sonucu geliştiğini dile getiren Dr. Kaygısız, “Biyolojik neden olarak; serotonin, dopamin, noradrenalin ve benzeri kimyasallar beyindeki sinir hücreleri arasındaki iletişimden sorumlu maddelerdir. Bu maddelerden özellikle serotonin azalmasının depresyon belirtilerinin ortaya çıkmasına neden olduğu düşünülmektedir. Psikososyal nedenler olarak ise özellikle olumsuz yaşam olayları önemlidir, Yalnızlık, Sosyal desteklerin yetersizliği, ilişki problemleri, mali sorunlar, ailede depresyon öyküsü, erken çocukluk travmaları, alkol ve uyuşturucu bağımlılığı, sağlık problemleri ve kronik ağrı depresyonun görülme ihtimalini arttıran nedenlerdir.
DEPRESYON NE KADAR SÜRER?
Depresyon tedavisinde ilaçlar, psikoterapi ve bazen beyin uyarıcı teknikler kullanıldığını belirten Çerkezköy Özel İrmet Hospital Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Uzm. Dr. İsmet Kaygısız, “Hiç tedavi edilmemiş bir depresyon atağı 6 ile 24 ay sürer.” diye konuştu.
TEKRARLAYICI BİR HASTALIKTIR
Depresyon tekrarlayıcı bir hastalık olduğuna dikkat çeken Dr. Kaygısız, “Bir kez depresyon atağı geçiren bir kişinin bir kez daha depresyona yakalanma ihtimali %50, iki kez geçirenin %75, 3 kez geçiren kişinin bir daha depresyona yakalanma ihtimali %90 gibi çok yüksek bir orandır. Hastalık süreci tedavi ile araya girilmezse intihar girişimi gibi ağır sonuçlara ilerleyebilir.” dedi.
AĞIR VE ORTA DÜZEYDE İLAÇ TEDAVİSİ GEREKİYOR
Hafif depresyonun terapi yöntemleri ile düzelebileceğini belirten Dr. Kaygısız, “Orta ve ağır depresyon için ilaç tedavisine başvurulmalıdır. Tedavi almadan düzelen depresyonun tekrarlama ihtimali artar. Tedavide kullanılan antidepresan grubu ilaçların bağımlılık yapıcı etkisi yoktur, ancak kişi ilaçlarını erken bırakırsa yoksunluk semptomları ve depresyonun tekrarlama ihtimali ile karşı karşıyadır.” dedi.
EN AZ 2-3 HAFTA KULLANILMALI
Antidepresanın, tedavinin etkin olabilmesi için en az 2-3 hafta kullanılmış olması gerektiğini söyleyen Dr. Kaygısız, “İlaç tedavisi, kişi fayda gördükten 6 ay sonraya kadar devam etmelidir. Kişide depresyon çok sık tekrarlıyorsa ilacı hiç kesmemek bile düşünülebilir. Bir ilaca etkisiz diyebilmek için en az 2 ay düzenli kullanılması gerekir. Buna rağmen düzelme olmazsa ilaç değiştirilebilir, ağır durumlarda ise hastaneye yatış ve şok tedavisi gerekebilir.” bilgilerini verdi.
Haber: Uğur Kılıç
