Çocuklarda ateş ne sıklıkta görülmektedir?
Çerkezköy Özel İrmet Hospital Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Şehnaz Barış, son zamanlarda, ailelerin çocuklarını acil ve polikliniklere en sık getirme nedeninin ‘ateş’ olduğunu ifade etti. Acil servis doktorlarının en sık karşılaştıkları tablonun ateş yakınması ile başvuran çocuklar olduğuna dikkat çeken Dr. Barış, “Tüm çocukluk çağı acil başvurularının %30'undan fazlası ateş yakınması ile olurken çocuk poliklinikleri başvurularının %10 ile %20'sinde esas yakınma ateş olmaktadır.” bilgilerini verdi.
ATEŞ BİR HASTALIK OLMAYIP BİR BULGUDUR
“Ateş, hastalıklarda organizmanın bağışıklık yanıtı, savunma düzeneğinin bir parçası olmasına karşın ailelerde ciddi korku ve kaygıya neden olmakta, ateş süresi uzadıkça korku bazen paniğe dönüşebilmektedir. Ateş bir hastalık olmayıp bir bulgudur. Ateşli bir çocukta bu bulgunun ortadan kaldırılması için, ateşe neden olan esas hastalığın ortaya çıkarılması gerekmektedir.
ATEŞ DÜŞÜRMENİN AMACI
Çocuğunuzun ateşi varsa olasılıkla bir enfeksiyonla savaşıyor demektir. Ateşin kendisi bir hastalık değildir, hastalık işaretlerinden biridir. Çocuğunuzun bağışıklık sisteminin iyi çalıştığını ve vücudun enfeksiyonu kendiliğinden yenmeye çalıştığını gösterir. Ateş düşürmenin amacı, ateşe neden olan hastalık bulunana kadar çocuğu rahat ettirmektir.
KAÇ DERECENİN ÜZERİNDE ATEŞ YÜKSEK DEMEKTİR?
•Makattan 38 ºC üzeri
•Kulaktan 38 ºC üzeri
•Ağızdan 37.5 ºC üzeri
ÇOCUK VE BEBEKLERDE ATEŞE SEBEP OLAN FAKTÖRLER NELERDİR?
Çocuklar ve bebeklerde ateşin en sık rastlanan sebebi aslında enfeksiyonlardır. Çok basit bir soğuk algınlığından, çok ağır bir menenjit veya septisemiye kadar varabilecek çok geniş bir yelpazede birçok enfeksiyon hastalığı ateş nedeni olabilmektedir. Ateşin enfeksiyon dışı nedenlerine gelince; küçük bebeklerde, özellikle de yenidoğan döneminde bazen yeterince beslenememe ya da sıvı kaybına bağlı olarak bile ateş yükselebilmektedir. Yine küçük bebeklerde ortam ısısının yüksekliği, aşırı giydirme ateş sebebi olabilmektedir çünkü özellikle 1 aylıktan küçük bebekler vücut ısısını çok iyi dengeleyemezler.
Daha büyük yaştaki çocuklara baktığımızda romatizmal hastalıklar, otoimmun hastalıklar ve tümöral hastalıklar çocuklardaki ateşin diğer sebeplerinden sayılabilir.
ÇOCUKLARDA ATEŞLE MÜCADELE NASIL OLMALIDIR?
Ateş, enfeksiyonlara karşı organizmanın oluşturduğu bir tür bağışıklık yanıtı, enfeksiyon etkenleri ile savaşın işaretidir. 38-39 derece arasındaki ateşlerde hastalık yapıcı mikroorganizmalar rahat çoğalamaz ve hayatiyetlerini kaybederler. Özellikle ateş yükselmeye başladığında bu yanıt daha belirgindir.
ATEŞE NEDEN OLAN ETKENİ VEYA HASTALIĞI BULMAK
Aslında ateş bir hastalık olmayıp sadece bir bulgudur. Ateşi tedavi edemeyiz. Önemli olan ateşe neden olan etkeni veya hastalığı bulmak ve ona özgül tedaviyi vermemiz gerekmektedir. Tabii ki çok yüksek ateşlerde doktora ulaşıncaya dek uygun birtakım girişimlerle ve/veya ateş düşürücü ilaçlarla, yüksek olan ateşi daha uygun düzeylere indirmemiz gerekebilir.
AŞIRI FİZİK AKTİVİTEDEN KAÇINILMALIDIR
Evde uygulanabilecek bu girişimler ile belki de hiç ilaç kullanmadan ateşi daha uygun düzeylere indirmek gerçekleşebilecektir. Oda ısısını 22-24 derece arasında tutmak, ateşli çocuğun üzerindeki giysileri çıkarmak ve üzerini örtmemek gerekir. Ateş, solunum sayısını arttırarak sıvı kaybı oluşturur. Bu nedenle ateşli çocuklara bol miktarda sıvı (su, meyve suyu, ayran, çorba gibi) verilmelidir. Fizik aktivite ile karaciğer ve kaslarda ısı yapımı olacağından aşırı fizik aktiviteden kaçınılmalıdır.
ISLAK BEZLER YERLEŞTİREBİLİRİZ
Koltukaltından 39’u geçen ateşlerde çocuğu veya bebeği ılık su doldurduğumuz bir küvete sokabiliriz, ılık duş aldırabiliriz veya tüm vücudunu büyük bir ıslak havluya sarabiliriz veya koltuk altlarına, kasıklarına, boyun bölgesine ıslak bezler yerleştirebiliriz. Ancak bu uygulamaların hepsinde dikkat edilmesi gereken önemli nokta, bu uygulamanın yapıldığı suyun ısısıdır. Çok soğuk su ile buzlu su ya da alkol ile yapılan uygulamalar ateşin hızlı düşürülmesine, o da kollaps dediğimiz çok ağır bir şok tablosuna sebep olabilir. O yüzden ateş düşürme uygulamalarının 35-37 derece gibi, normal vücut ısısına yakın bir su ile yapılması çok önemlidir.
DOKTORA NE ZAMAN BAŞVURULMALIDIR?
•Yukarıda anlattığımız yöntemlerle eğer ateş 30-60 dakika içinde düşmüyorsa,
•Ateş düşürücü verilmesine rağmen çok sık çıkıyorsa, koltuk altından 38,5 ya da yaşına göre eğer çok küçük bir çocuksa 38’i, büyük bir çocuksa 39’u geçiyorsa,
•Çocuk 6 aydan özellikle de 3 aydan küçükse hemen,
•3-4 saatten daha sık çıkıyorsa,
•Ateşe eşlik eden şuur problemi, solunum sıkıntısı, şiddetli kusma- ishal gibi diğer belirtiler varsa,
•48-72 saatten daha uzun süre ateş devam ediyor ve ateş düşürücü ilaç ihtiyacı oluyorsa doktora başvurulmalıdır.”
“Ateş, hastalıklarda organizmanın bağışıklık yanıtı, savunma düzeneğinin bir parçası olmasına karşın ailelerde ciddi korku ve kaygıya neden olmakta, ateş süresi uzadıkça korku bazen paniğe dönüşebilmektedir. Ateş bir hastalık olmayıp bir bulgudur. Ateşli bir çocukta bu bulgunun ortadan kaldırılması için, ateşe neden olan esas hastalığın ortaya çıkarılması gerekmektedir.
ATEŞ DÜŞÜRMENİN AMACI
Çocuğunuzun ateşi varsa olasılıkla bir enfeksiyonla savaşıyor demektir. Ateşin kendisi bir hastalık değildir, hastalık işaretlerinden biridir. Çocuğunuzun bağışıklık sisteminin iyi çalıştığını ve vücudun enfeksiyonu kendiliğinden yenmeye çalıştığını gösterir. Ateş düşürmenin amacı, ateşe neden olan hastalık bulunana kadar çocuğu rahat ettirmektir.
KAÇ DERECENİN ÜZERİNDE ATEŞ YÜKSEK DEMEKTİR?
•Makattan 38 ºC üzeri
•Kulaktan 38 ºC üzeri
•Ağızdan 37.5 ºC üzeri
ÇOCUK VE BEBEKLERDE ATEŞE SEBEP OLAN FAKTÖRLER NELERDİR?
Çocuklar ve bebeklerde ateşin en sık rastlanan sebebi aslında enfeksiyonlardır. Çok basit bir soğuk algınlığından, çok ağır bir menenjit veya septisemiye kadar varabilecek çok geniş bir yelpazede birçok enfeksiyon hastalığı ateş nedeni olabilmektedir. Ateşin enfeksiyon dışı nedenlerine gelince; küçük bebeklerde, özellikle de yenidoğan döneminde bazen yeterince beslenememe ya da sıvı kaybına bağlı olarak bile ateş yükselebilmektedir. Yine küçük bebeklerde ortam ısısının yüksekliği, aşırı giydirme ateş sebebi olabilmektedir çünkü özellikle 1 aylıktan küçük bebekler vücut ısısını çok iyi dengeleyemezler.
Daha büyük yaştaki çocuklara baktığımızda romatizmal hastalıklar, otoimmun hastalıklar ve tümöral hastalıklar çocuklardaki ateşin diğer sebeplerinden sayılabilir.
ÇOCUKLARDA ATEŞLE MÜCADELE NASIL OLMALIDIR?
Ateş, enfeksiyonlara karşı organizmanın oluşturduğu bir tür bağışıklık yanıtı, enfeksiyon etkenleri ile savaşın işaretidir. 38-39 derece arasındaki ateşlerde hastalık yapıcı mikroorganizmalar rahat çoğalamaz ve hayatiyetlerini kaybederler. Özellikle ateş yükselmeye başladığında bu yanıt daha belirgindir.
ATEŞE NEDEN OLAN ETKENİ VEYA HASTALIĞI BULMAK
Aslında ateş bir hastalık olmayıp sadece bir bulgudur. Ateşi tedavi edemeyiz. Önemli olan ateşe neden olan etkeni veya hastalığı bulmak ve ona özgül tedaviyi vermemiz gerekmektedir. Tabii ki çok yüksek ateşlerde doktora ulaşıncaya dek uygun birtakım girişimlerle ve/veya ateş düşürücü ilaçlarla, yüksek olan ateşi daha uygun düzeylere indirmemiz gerekebilir.
AŞIRI FİZİK AKTİVİTEDEN KAÇINILMALIDIR
Evde uygulanabilecek bu girişimler ile belki de hiç ilaç kullanmadan ateşi daha uygun düzeylere indirmek gerçekleşebilecektir. Oda ısısını 22-24 derece arasında tutmak, ateşli çocuğun üzerindeki giysileri çıkarmak ve üzerini örtmemek gerekir. Ateş, solunum sayısını arttırarak sıvı kaybı oluşturur. Bu nedenle ateşli çocuklara bol miktarda sıvı (su, meyve suyu, ayran, çorba gibi) verilmelidir. Fizik aktivite ile karaciğer ve kaslarda ısı yapımı olacağından aşırı fizik aktiviteden kaçınılmalıdır.
ISLAK BEZLER YERLEŞTİREBİLİRİZ
Koltukaltından 39’u geçen ateşlerde çocuğu veya bebeği ılık su doldurduğumuz bir küvete sokabiliriz, ılık duş aldırabiliriz veya tüm vücudunu büyük bir ıslak havluya sarabiliriz veya koltuk altlarına, kasıklarına, boyun bölgesine ıslak bezler yerleştirebiliriz. Ancak bu uygulamaların hepsinde dikkat edilmesi gereken önemli nokta, bu uygulamanın yapıldığı suyun ısısıdır. Çok soğuk su ile buzlu su ya da alkol ile yapılan uygulamalar ateşin hızlı düşürülmesine, o da kollaps dediğimiz çok ağır bir şok tablosuna sebep olabilir. O yüzden ateş düşürme uygulamalarının 35-37 derece gibi, normal vücut ısısına yakın bir su ile yapılması çok önemlidir.
DOKTORA NE ZAMAN BAŞVURULMALIDIR?
•Yukarıda anlattığımız yöntemlerle eğer ateş 30-60 dakika içinde düşmüyorsa,
•Ateş düşürücü verilmesine rağmen çok sık çıkıyorsa, koltuk altından 38,5 ya da yaşına göre eğer çok küçük bir çocuksa 38’i, büyük bir çocuksa 39’u geçiyorsa,
•Çocuk 6 aydan özellikle de 3 aydan küçükse hemen,
•3-4 saatten daha sık çıkıyorsa,
•Ateşe eşlik eden şuur problemi, solunum sıkıntısı, şiddetli kusma- ishal gibi diğer belirtiler varsa,
•48-72 saatten daha uzun süre ateş devam ediyor ve ateş düşürücü ilaç ihtiyacı oluyorsa doktora başvurulmalıdır.”
