İnme, hayati tehlikesi yüksek olan bir hastalıktır

Çerkezköy Özel İrmet Hospital Hastanesi Nöroloji Uzmanı Uzm. Dr. Burcu Tokmak, İnme (felç) hakkında bilgiler vererek sorularımızı yanıtladı

İnme, hayati tehlikesi yüksek olan bir hastalıktır
10 Eylül 2015 Perşembe 16:22

İNME (FELÇ) NEDİR?

 

“İnme, beyin damarlarının tıkanması ya da çatlaması nedeniyle ilgili bölgenin beslenememesi sonucu işlev kaybı gelişmesidir.”

 

İŞLEV KAYBI NE DEMEKTİR?

 

“Beyinde vücudumuzun haritası bulunur. Beyni hangi bölgedeki damarlarda sorun gelişirse, haritada denk gelen vücut kısmı ile ilgili sorunlar gelişir. Bu sorunlar; tek taraflı güç kaybı, görme kaybı, görme bozuklukları, belli bir bölgede his kaybı, kişilik değişikleri, denge sorunu, konuşma bozuklukları, hafıza sorunları, hareket bozuklukları gibi.”

 

İNME KİMLERDE GÖRÜLÜR?

 

“Özellikle bazı kişiler inme açısından yüksek risk altındadır. DM, HT, KAH, kolesterol yüksekliği olanlar, sigara kullanımı, obezite gibi ve genetik olarak bazı pıhtılaşma bozukluğu hastalığı olanlar.”

 

İNMEDE DAMAR TIKANIKLIĞI NASIL GELİŞİR?

 

“Bahsettiğimiz riskli hastalıkları bulunan zamanla damar yapısında değişikler oluşur. Bir boru düşünün, o borunun içi ne kadar temiz olursa su borudan o kadar kolay akar, ama eğer borunun içi ne kadar daralmışsa ya da ciddi tıkanıklık oluşmuşsa o su akamaz. Böyle düşünürsek kolesterol yüksekliği, sigara, DM gibi hastalıklar sonucu vücudumuzda damarlar zamanla daralmaya ve giderek tıkanmaya başlar.”

 

BEYİN KANAMASI NASIL OLUŞUR?

 

“Beyin kanamasında en sık gördüğümüz sebep HT'dir. Yüksek tansiyona bağlı damar çatlar ve beynin içine kanama gerçekleşir. Ayrıca damarsal gelişim bozuklukları beyin kanamasına sebep olabilir. Halk arasında Ebru Gündeş hastalığı olarak bilinir. Beyin damarlarının yumak halinde oluşup damar duvarlarının yeterince sağlam olmaması nedeniyle ufak bir sorunda patlaması nedeniyle gelişir. Bir balon düşünün, belli bir yere kadar şişirebilirsiniz, daha yüksek basınçlı şişirdiğimizde patlar.”

 

İNME TEHLİKELİ MİDİR?

 

“İnme hayati tehlikesi yüksek olan bir hastalıktır. İnme geçiren hastada ilk amacımız hastayı hayatta tutmaya yöneliktir. İlk hafta özellikle ilk günler en riskli günlerdir. Hastada gelişen felç düzeyi tabi ki önemlidir ancak amacımız hastayı hayatta tutup, solunumu sağlam vital bulgular dediğimiz, tansiyon,  nabız, solunum, vücut ısısını kontrol etmektir. Hayati dönemi atlatabilirsek rehabilitasyon süreci başlar.”

 

İNME GEÇİREN HASTA HASTANEDE Mİ TEDAVİ EDİLMELİDİR?

 

“Kesinlikle. Felç hayati tehlikesi olan bir hastalıktır, özellikle bilinci kapalı olan hastalar yoğun bakım ünitelerinde izlenmelidir.”

 

HASTANEDE YATIŞ SÜRESİ NE KADARDIR?

 

“Bu süre hastanın durumu ile ilgilidir. Hastanın genel durumu ağır ise aylarca kalabilir, genel durumu iyi olan hastalar izlemleri sırasında ek sorun yaşanmadığı takdirde 1 hafta sonunda taburcu edilebilir. Hastanede yatışı sırasında hastaların neden inme geçirdiğine dair araştırmalar yapılır. Ek hastalıkları varsa onlar tedavi edilir. Bu hastalar özellikle DM, HT, kolesterol yüksekliği gibi hastalıklar yönünden araştırılır, tedavileri düzenlenir. Eğer damar tıkanıklığına bağlı inme geçirdiyse kalp hastalığı araştırılır ve şah damarı dediğimiz boyun damarlarında pıhtı kaynağı var mı diye araştırılır.”

 

İNME HER YAŞTA GÖRÜLEBİLİR Mİ?

 

“İnme daha çok ileri yaşlarda ve ek sistemin hastalığı olan kişilerde görülür. Ancak pıhtılaşma sorunu olan hastalarda genellikle genç yaşlarda inme gelişir. Bazı kalıtımsal hastalıklar, doğumda ya da anne karnında yaşanan sorunlar nedeniyle bebeklik döneminde de felçler gelişebilir. Çocukluk ve bebeklikte görülen felçler damar sorunlarından ziyade oksijensiz kalma dediğimiz hipoksi nedeniyle ya da kanda olmaması gereken zararlı madde birikimlerinin beyne zarar vermesi nedeniyle oluşur. Bu yaşlarda görülen felçlerin tedavisi ne yazık ki yoktur ya da şekil yani iz bırakır.”

 

FELÇ GEÇİRMEMEK İÇİN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?

 

• “Beslenme önemli yaşımız kaç olursa olsun fastfood türü beslenme her yaşta damarlarda tıkanıklığı arttırır. Obeziteye neden olabilecek beslenme şeklinden uzak durulmalı. Son zamanlarda pek çok farklı diyet uzmanları çıktı ve her biri birbirinden çok farklı paylaşımlar ve önerilerde bulundu. Bizim için önemli olan altta yazan hastalığa uygun beslenmektir. Bir hastanın DM'i varsa şekerli, hamur işi gibi gıdalardan uzak durmalıdır. Kolesterol yüksekliği varsa yağlı besinler tüketmemelidir. Yüksek tansiyonu varsa tuzlu yememelidir. Şeker, un ve tuz üçlüsü genellikle fazla tüketildiğinde zararlıdır, daha çok haşlama, buğulama şeklinde besinler tüketilmelidir.

 

• Spor yapmalıyız. Ağır kalbi, vücudu yorucu sporlar değil, herhangi ortopedik bir engel yoksa düz zeminde 30 dakikalık yürüyüşler yapılmalıdır.

 

• Ek hastalığımız varsa düzenli kontrollere gidilmeli tedavileri aksatılmamalıdır. Damar tıkanıklığına bağlı felç geçiren kişilere kan sulandırıcı dediğimiz ilaçlar veriyoruz ve herhangi bir aksi durum olmadıkça bu ilaçları ömür boyu devam ettiriyoruz.

 

• Beyin kanaması geçiren kişilere kan sulandırıcı ilaçlar vermiyoruz. Bu kişilerin özellikle tansiyon yükseltici iş, uğraşı ve gıdalardan uzak durmasını öneriyoruz.

 

• Felç sebebi ne olursa olsun, hastalar taburcu olduktan sonra özürlülük durumuna göre istirahat etmeleri ve bir an önce rehabilitasyona başlanması gerektiğini bildiriyoruz.

 

• Rehabilitasyon ile felçli vücut bölgesinin tekrar işlev kazanmasını hedef alıyoruz. Bu süreç özürlülük durumuna göre değişkendir.

 

• Bu hastaların sigara gibi kötü alışkanlıklarından uzak durması gerekir. Düzenli uygun diyet, spor, düzenli ilaç kullanımı gibi her şeyin düzenli olması gerekiyor.

 

• Hastanın moralinin de hastalığın izleminde rehabilitasyon sürecinde çok önemli bir yeri vardır. Konuşma bozukluğu yaşayan hastalarda ya da tam felç geçiren yatağa bağımlı hastalarda ağır depresyon sık görülüyor. Bu nedenlerle bu hastalara gerekli profesyonel psikolojik destek sağlanmalı, gerekirse tedavi önerilmelidir. Özellikle uyku sorunu sık görülmektedir. Uyku bozukluğu, kişinin daha sinirli olmasına ve sinirli yapıda tansiyon ve şeker yükselmesine neden olabilmektedir. Kısır döngü gelişmeden bu döngüyü kırmak tedavide önemlidir.

 

• İnme geçiren kişilerin HT, DM, KAH gibi ek hastalıklarının olma ihtimalinin yüksek olması nedeniyle doktor önerisi dahilinde sık kontrollere gidilmelidir.”

 

BİR KİŞİ YANIMIZDA ANİDEN BAYILIRSA, BİLİNCİNİ KAYBEDİP YERE DÜŞERSE NE YAPMALIYIZ?

 

“O anda yapabilecek şeyler oldukça kısıtlıdır. Bu kişinin neye bağlı bilinç kaybı geçirdiğini bir anda bizde anlayamayabiliriz. O anda sakin olunmalı, ilk olarak 112 aranmalı. Hasta başının altına yumuşak yastık, ceket varsa konulmalıdır. Kesinlikle sarsılmamalı, yüzüne tokat atılmamalı, üzerine su dökülmemeli, soğan koklatılmamalıdır. Ne yazık ki bu tür yanlış uygulamalar ülkemizde sık yapılmaktadır. O anda sessiz bir ortam sağlanmalı, hasta üzerinde kıyafet varsa çıkarılmalıdır. Boynundan ya da kolundan nabız alınıyor mu diye kontrol edilmelidir. İlk yardımı; bilmeyen kişiler, eğitim almamış kişiler kesinlikle yapmamalıdır.”

 

Haber: Uğur Kılıç

Yorum Ekle
İsim
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.