Gebelikte cilt değişiklikleri
Çerkezköy Özel İrmet Hospital Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Uzm. Dr. Melike Aslan gebelik sürecinde deride meydana gelen değişiklikler hakkında bilgi verdi. Dr. Aslan, “Gebelik sürecinde deri değişikliklerine sebep olabilecek pek çok metabolik, hormonal ve bağışıklık sistemi farklılıkları olmaktadır. Meydana gelen değişikliklerin bir kısmı normal yani fizyolojik olarak kabul edilir ve gebelerin büyük çoğunluğunda izlenmektedir. Bazı değişiklikler ise gebelik sürecinden sonrada devam ederek kişiyi etkileyecek ciddi görsel problemlere yol açmaktadır.” dedi.
“Gebelik sırasında cildinizde birçok değişiklik göreceksiniz. Bu değişiklikler gebelerin tümünde olmamakla birlikte çoğunda yaşanmaktadır. Çatlaklar (STRİA) gebelerin %90’ında, özellikle ilerleyen gebelik haftalarında büyüyen ve genişleyen karın, meme, kalça gibi altında yağ dokusunun da genişlediği cilt bölgelerinde, cildin elastikiyetinin ve gerilme gücünün azaldığı durumda ortaya çıkan pembemsi kırmızı, zaman zaman kaşıntılı lezyonlardır. Kalıcı lezyonlardır, gebelik sonrasında renkleri solar ve cilt rengine yakın bir hal alır ancak hiçbir zaman tamamen geçmez.
GEBELİK DÖNEMİNDE OLUŞAN DERİ HASTALIKLARI
Bağışıklık sisteminde meydana gelen değişikliklere bağlı olarak derinin çevresel uyaranlara verdiği yanıtlarda değişmektedir. Buna bağlı olarak sadece gebelik dönemine has deri hastalıkları bulunmaktadır. Bu hastalıklar gebelik sürecinin sona ermesi ile büyük oranda geriler. Ayrıca bu dönemde kişide zaten mevcut olan bazı deri hastalıklarının da seyri değişebilmektedir. Bu değişim yatışma veya alevlenme şeklinde olabilmektedir.
DERİ DEĞİŞİKLİKLERİ
Gebelikte meydana gelen ve fizyolojik olarak kabul edilen deri değişiklikleri şunlardır:
• Pigment/renk değişiklikleri: Yüz bölgesinde Melasma (Gebelik maskesi), koltukaltı, genital bölge, meme başları ve göbek orta hat çizgisinde koyulaşma oluşmaktadır. Gebelik maskesi (kloazma-melazma) gebeliğin 4-5. ayından sonra hormonların etkisi ile pigmentasyonu artması nedeniyle yüzde görülen kahve renkli düzensiz lekelenmelerdir.
• Saç ve kıl değişiklikleri: Gebelik sürecinde saçlarda gürleşme ve canlı görünüm, gebelik sonrasında ise saç dökülmesi; vücut kıllarında artış,
• Tırnak değişiklikleri: Renk değişikleri, uzama hızında artış, kolay kırılma, tırnak yatağından ayrılma, tırnak yatağında kalınlaşma,
• Yumuşak doku değişiklikleri: Göbek çevresi, kalça, kol, bacak ve göğüslerde çatlak oluşumu görülmektedir. Çatlak gelişimi cildin genetik özelliklerine bağlı olsa da, elastikiyetini arttırmak için badem yağı ya da bu konuda üretilmiş kozmetik ürünlerin 17-18. haftadan düzenli olarak kullanımı çatlak sayısını ve derinliğinin azaltılması konusunda yardımcı olabilir. Bol sıvı tüketmek ve egzersiz yapmak da bu konuda yardımcı faktörlerdir.
• Damarsal değişiklikler: Damar çatlaklarında artış, varis-hemoroid oluşumuna yatkınlık. Varisler, özellikle bacaklarda genişleyen koyu mavi renkli damarların görünür hale gelmesidir. Dolaşan kan miktarının artması ve dolaşımda gelişen bozukluklar sonucu meydana gelir. Bazen ağrılı ve rahatsız edici olabilir.
HAMİLELİKTE CİLT BAKIMI NASIL OLMALIDIR?
Yüz temizliği düzenli yapılmalıdır. Çünkü bazı hamilelerde cilt daha yağlı hale gelir. Eğer düzenli temizlenmezse gözenekler tıkanarak sivilce artışı olabilir. Bazen de hamilelerde cilt kuruluğu oluşabilir. Uygun olmayan temizleyici ürünler ciltte tahrişlere veya alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. Hamile kadınlarda cilt günde bir veya iki kez temizlenmelidir. Temizleyici ürün cilt yapısına uygun olmalıdır. Yağlı ve karma ciltler köpük veya jel şeklindeki temizleyici ürünleri kullanabilirler. Bu ürünler aşırı kurutucu olmamalıdırlar. Çok kuru ve hassas ciltler ise cilt yapılarına uygun jel, köpük veya süt seklindeki ürünleri kullanabilirler.
Nemlendirici kullanımı da çok önemlidir. Hamilelik döneminde bazı ciltler yağlanırken bazılarında kuruluk oluşabilir. Yağlı ciltler yağ içermeyen oil-free ibareli krem ya da losyonlar kullanmalıdırlar. Kuru ve hassa ciltler cilt tiplerine uygun ürün kullanmalıdır. Sabah nemlendirici olarak güneşten koruyucu ürün de tek başına kullanılabilir veya nemlendirici üzerine uygulanabilir. Nemlendirici kullanım sıklığı cildin ihtiyacına ve dış etkenlere göre değişir. Günde iki kez veya da sık kullanılabilir.
BANYO İHTİYACI
Hamile kadınlarda aşırı terleme nedeniyle banyo ihtiyacı artar. Banyo sıcak aylarda her gün veya hafta da en az üç kez yapılabilir. Terleme ve kilo artısı nedeniyle kasık, göğüs altı ve koltuk altı gibi kıvrım bölgelerinde pişik, isilik veya mantar olmaması için banyodan sonra iyi kurulanılmalıdır. Ayrıca kıvrım bölgeleri pudralanabilir. Cilt kuruluğundan yakınanlar için hafif bir vücut losyonu uygun olabilir.
CİLT ÇATLAKLARI
Hamilelikte ciltte çatlak oluşmaması için alınabilecek önlemler ne yazık ki kısıtlıdır. Masaj veya cilt yağı gibi ürünlerin kullanımı faydalı olabilir. Cildin aşırı gerilmesi cilt çatlağının sebeplerinden biridir. Bu yüzden aşırı kilo alınmamasına özen gösterilmelidir. Cilt çatlağına faydalı olduğu belirtilen kremleri doktor gözetimi altında hamileliğin üçüncü ayından sonra başlayabilirsiniz. Doğumdan sonra emzirme olmadığı dönemde cilt çatlağı dermatolog tarafından tedavi edilebilir. Tedavi erken dönemde başlanırsa yüz güldürücü olabilir. Tedavide retinoik asitli kremler, meyve asitli kremler, vitamin enjeksiyonları ve lazer uygulamaları kullanılmaktadır.”
GEBELİK DÖNEMİNDE OLUŞAN DERİ HASTALIKLARI
Bağışıklık sisteminde meydana gelen değişikliklere bağlı olarak derinin çevresel uyaranlara verdiği yanıtlarda değişmektedir. Buna bağlı olarak sadece gebelik dönemine has deri hastalıkları bulunmaktadır. Bu hastalıklar gebelik sürecinin sona ermesi ile büyük oranda geriler. Ayrıca bu dönemde kişide zaten mevcut olan bazı deri hastalıklarının da seyri değişebilmektedir. Bu değişim yatışma veya alevlenme şeklinde olabilmektedir.
DERİ DEĞİŞİKLİKLERİ
Gebelikte meydana gelen ve fizyolojik olarak kabul edilen deri değişiklikleri şunlardır:
• Pigment/renk değişiklikleri: Yüz bölgesinde Melasma (Gebelik maskesi), koltukaltı, genital bölge, meme başları ve göbek orta hat çizgisinde koyulaşma oluşmaktadır. Gebelik maskesi (kloazma-melazma) gebeliğin 4-5. ayından sonra hormonların etkisi ile pigmentasyonu artması nedeniyle yüzde görülen kahve renkli düzensiz lekelenmelerdir.
• Saç ve kıl değişiklikleri: Gebelik sürecinde saçlarda gürleşme ve canlı görünüm, gebelik sonrasında ise saç dökülmesi; vücut kıllarında artış,
• Tırnak değişiklikleri: Renk değişikleri, uzama hızında artış, kolay kırılma, tırnak yatağından ayrılma, tırnak yatağında kalınlaşma,
• Yumuşak doku değişiklikleri: Göbek çevresi, kalça, kol, bacak ve göğüslerde çatlak oluşumu görülmektedir. Çatlak gelişimi cildin genetik özelliklerine bağlı olsa da, elastikiyetini arttırmak için badem yağı ya da bu konuda üretilmiş kozmetik ürünlerin 17-18. haftadan düzenli olarak kullanımı çatlak sayısını ve derinliğinin azaltılması konusunda yardımcı olabilir. Bol sıvı tüketmek ve egzersiz yapmak da bu konuda yardımcı faktörlerdir.
• Damarsal değişiklikler: Damar çatlaklarında artış, varis-hemoroid oluşumuna yatkınlık. Varisler, özellikle bacaklarda genişleyen koyu mavi renkli damarların görünür hale gelmesidir. Dolaşan kan miktarının artması ve dolaşımda gelişen bozukluklar sonucu meydana gelir. Bazen ağrılı ve rahatsız edici olabilir.
HAMİLELİKTE CİLT BAKIMI NASIL OLMALIDIR?
Yüz temizliği düzenli yapılmalıdır. Çünkü bazı hamilelerde cilt daha yağlı hale gelir. Eğer düzenli temizlenmezse gözenekler tıkanarak sivilce artışı olabilir. Bazen de hamilelerde cilt kuruluğu oluşabilir. Uygun olmayan temizleyici ürünler ciltte tahrişlere veya alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. Hamile kadınlarda cilt günde bir veya iki kez temizlenmelidir. Temizleyici ürün cilt yapısına uygun olmalıdır. Yağlı ve karma ciltler köpük veya jel şeklindeki temizleyici ürünleri kullanabilirler. Bu ürünler aşırı kurutucu olmamalıdırlar. Çok kuru ve hassas ciltler ise cilt yapılarına uygun jel, köpük veya süt seklindeki ürünleri kullanabilirler.
Nemlendirici kullanımı da çok önemlidir. Hamilelik döneminde bazı ciltler yağlanırken bazılarında kuruluk oluşabilir. Yağlı ciltler yağ içermeyen oil-free ibareli krem ya da losyonlar kullanmalıdırlar. Kuru ve hassa ciltler cilt tiplerine uygun ürün kullanmalıdır. Sabah nemlendirici olarak güneşten koruyucu ürün de tek başına kullanılabilir veya nemlendirici üzerine uygulanabilir. Nemlendirici kullanım sıklığı cildin ihtiyacına ve dış etkenlere göre değişir. Günde iki kez veya da sık kullanılabilir.
BANYO İHTİYACI
Hamile kadınlarda aşırı terleme nedeniyle banyo ihtiyacı artar. Banyo sıcak aylarda her gün veya hafta da en az üç kez yapılabilir. Terleme ve kilo artısı nedeniyle kasık, göğüs altı ve koltuk altı gibi kıvrım bölgelerinde pişik, isilik veya mantar olmaması için banyodan sonra iyi kurulanılmalıdır. Ayrıca kıvrım bölgeleri pudralanabilir. Cilt kuruluğundan yakınanlar için hafif bir vücut losyonu uygun olabilir.
CİLT ÇATLAKLARI
Hamilelikte ciltte çatlak oluşmaması için alınabilecek önlemler ne yazık ki kısıtlıdır. Masaj veya cilt yağı gibi ürünlerin kullanımı faydalı olabilir. Cildin aşırı gerilmesi cilt çatlağının sebeplerinden biridir. Bu yüzden aşırı kilo alınmamasına özen gösterilmelidir. Cilt çatlağına faydalı olduğu belirtilen kremleri doktor gözetimi altında hamileliğin üçüncü ayından sonra başlayabilirsiniz. Doğumdan sonra emzirme olmadığı dönemde cilt çatlağı dermatolog tarafından tedavi edilebilir. Tedavi erken dönemde başlanırsa yüz güldürücü olabilir. Tedavide retinoik asitli kremler, meyve asitli kremler, vitamin enjeksiyonları ve lazer uygulamaları kullanılmaktadır.”
