Çocuklarda kırık ve çıkıklar

Yaz mevsiminin pek çok hastalıkta olduğu gibi çocuk kırıklarının da arttığı bir mevsim olduğunu ifade eden Özel Optimed Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Recep Çalışkan, “Yüksekten veya yola oyun ve koşma esnasında düşmeler ile trafik kazaları çocuk kırıklarının en sık nedenlerindendir. Bunun sebebi de insanların en çok hareket ettiği mevsimin yaz olmasıdır. Bu yaralanmalarının %15’inde kol ve bacak yaralanmaları görülür. Çocuk yaralanmalarının değerlendirilmesi bazen kolay olmayabilir. Bunun önemli nedeni çocukta birden çok yaralanma bulunabilmesi ve çocuklarla iletişimin her zaman çok kolay olmamasıdır” diye konuştu.

TEDAVİDE ÖNEM TAŞIR

Kaza geçiren bir çocuk görüldüğünde öncelikle solunum ve dolaşımının kontrol edilmesi gerektiğine dikkat çeken Çalışkan, “Kas ve hareket sisteminde boyun, kol ve bacaklardaki eklem ve kemiklerde ki kırık ve çıkıklar tek tek değerlendirilir. Çocukta kol ve bacakta bozulma, anormal hareket olup olmadığına bakılır. Kırık olan bölgede hareket ettirememe söz konusu olabilir. Ciltte yara olup olmadığı tedavide önem taşır. Nazikçe yapılan değerlendirmeden sonra zedelenen bölge dikkatlice sabitlenir. Eldeki imkânlara göre sabitleme bir ağaç parçası veya bir mukavva kartonla da yapılabilir. Sabitleme yapılırken çok sıkmamak önemlidir. Hasta fazla kıpırdatılmadan kısa zamanda en yakında ki hastaneye götürülmelidir” açıklamasında bulundu.

ÖZEL DEĞERLENDİRME TEKNİKLERİ KULLANILIR

Dr.Recep Çalışkan konuşmasının devamında ise, “Hastaneye getirilen çocukta his ve nabız muayenesi yapıldıktan sonra ki en önemli değerlendirme problemli yerlerin röntgen çekiminden sonra yapılmaktadır. Çocuklarda epifiz diye adlandırdığımız büyüme filizi kırıkları da önemli kırıklardandır. Büyüme filiz kırıklarından sonraki zedelenmeler ileri yaşlarda kısalık ve eğriliklere neden olabiliyor. Epifiz denen büyüme filizlerinin değerlendirilmesi röntgen ile her zaman kolay olmayabilir. Bu durumda özel değerlendirme teknikleri kullanılır” dedi.

EKLEMDE BOZULMAYA NEDEN OLABİLİR

Çocuklarda yaralanma öyküsü çok dikkatli olarak değerlendirilmesi gerektiğinin altını çizen Dr. Çalışkan, şöyle devam etti; “Bazen çok basit diye düşünülüp araştırılmayan durumlarda önemli yaralanmalar ve kırıklar gözden kaçabilir. Bunun sonucunda tedavi gecikip kalıcı sakatlıklar meydana gelebilir. Unutulmamalıdır ki basit düşme ve yaralanmalarda istirahat ile şikâyetler kısa sürede geriler. Gerileme olmaması durumunda çocuk hekime götürülmelidir. Çocuklarda bağlar kemiklerde daha güçlüdür. Bu nedenle yetişkinlerde bağ yırtığına neden olan yaralanmalar, çocuklarda kırığa neden olabilir. Bu sebeple el bileği, ayak bileği ve diz burkulmaları önemsenmelidir. Çocuklarda eklem kıkırdağı yaralanmaları çok önemlidir. Kıkırdak parçaları dönüp eklem içine dönme yapabilir ve eklemde bozulmaya neden olabilir”

3 HAFTA KADAR BİR SÜREDE KAYNAYABİLİR

Özel Optimed Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Recep Çalışkan, Çocuk kemiklerinin erişkinlere göre çok esnek olduğunu ifade ederek, “Bunun iyi tarafı çok fazla düşen çocuklarda yetişkinlerdeki düşme oranlarından daha az oranda kırık olmasıdır. Ayrıca perost denen kemik zarı çok kalındır. Bütün bunların sonunda yetişkinlere göre çok parçalı kırık olması çocuklarda çok çok azdır ve kırık kaynaması çok hızlıdır. Kemiklerde ki farklılık nedeniyle çocuklara has kırıklar olur. Kemik zarının sağlam kaldığı kırıklarda yeliş ağaç ve torus kırığı denen kırıklar olur. Bunlar ayrışmamış kırıklardır. Bu tip kırıklarda çocukların çok az ağrı duyduğu için aile bunları önemsemeyebilir. Ağrı olmamasına rağmen çocuk elini ve bacağını kullanmayacağından uzun süreli hareket kısıtlılığında doktora başvurulmalıdır. Çocuk kırıkları yetişkinlerden farklı olarak çoğu zaman kırığın düzeltilmesi ve alçı tespiti ile kolayca iyileşebilmektedir. Kırıkta olabilecek hafif açılanma zaman içinde vücut tarafından düzeltilebilmektedir. Çocuklarda en sık görülen kırıklar el bileği ve dirsek kırıklarıdır.

Çocuklarda iyileşme hızı çocuğun yaşı ve kırığın yerine göre değişir. Çocuk ne kadar küçükse iyileşme o kadar hızlı olur. Örneğin yetişkin de 3-4 aydan önce kaynamayan uyluk kemiği çocuklarda 3 hafta kadar bir sürede kaynayabilir” dedi.

ÇOK AĞRILI BİR TABLODUR

Çocuklarda ameliyat gerektiren kırıklarda vardır diyerek konuşmasını sürdüren Çalışkan, “Eklemi ilgilendiren ayrılmış kırıklarda ameliyat gerekir. En sık ameliyat edilen dirseğin ayrılmış kırıklarıdır.

Açık kırık dediğimiz ciltteki yaralanmalar ile birlikte olan kırıklar çok önemlidir. Bu tip kırıklarda tedaviye Antibiyotik ve tetanos aşısı ilave edilmektedir. Ayrıca yara temizliği çok önemlidir. Burada gelişebilecek enfeksiyon tedavisi çok zor olan ve bazen bir ömür boyu devam edilebilecek kemik iltihabına neden olabilir. Çocuklarda bağlar sağlam olduğu için çıkıklar çok nadir görülmekte olup en sık görülen dadı çıkığı dirsekte ki yarı çıkıktır. Özellikle 1-4 yaşlarında dirseğin hoyratça çekilmesi ile olmaktadır. Bu nedenle çocukların kolunu tutarken dikkatli olunmalıdır. Çok ağrılı bir tablodur. Ortopedi uzmanı tarafından yapılan müdahale ile çok çabuk olarak şikâyetleri geriler ve çocuk kolunu hemen oynatabilir” diye konuştu.

FİZİK TEDAVİ GEREKEBİLMEKTEDİR

Kırık sonrası alçı takibinin çok önemli olduğunun altını çizen Recep Çalışkan, “ Aile ilk günlerde alçı yapılan kol ve bacakta ki parmakların dolaşımına dikkat etmelidir. Dolaşımda fark edilen değişiklerde hemen doktora başvurulmalıdır. Alçı içinde ki şişlik dolaşımı bozacağı için alçı gevşetilmelidir. Dolaşımın etkilenmesini azaltmak için alçılı uzuv ilk üç gün kalp seviyesinden yukarıda olacak şekilde tutulmalıdır. Böylece dolaşım bozulduğunda alçı gevşetme ve dolayısıyla kırıkta kayma riski azaltılacaktır. Her kırığın kayma, kötü kaynama riski olduğundan kırık çekilen röntgenler ile izlenir. Kayma veya kırıkta açılanma saptanırsa kırık tekrar düzeltilip alçıya alınır. Çekilen grafiler de kaynama saptanırsa alçı çıkarılır. Alçı çıkarıldığında tedavi bitmiş değildir. Sonrasında düzenli bir egzersiz programı verilmelidir yoksa hareket kısıtlılığı kalabilir. Bazen hareketi sağlamak için fizik tedavi gerekebilmektedir” ifadelerini kullandı.

MÜDAHALE ETTİRMEDEN HASTANEYE GÖTÜRÜLMELİDİR

Çalışkan konuşmasının sonunda ise, “Çocuklarda yaralanmalar ve kırıklar yazın hareketin çok olduğu mevsimde çok sık olmaktadır. Bunu engellemek için; Çocukların trafiğin olmadığı, tehlikeli olmayan oyun alanlarında oynamalarına dikkat edilmelidir. Çocuklar araç ile seyahat esnasında iken çocuk koltuğunda oturmalı, büyük çocuklarda ise mutlaka emniyet kemeri takılmalıdır. Apartmanlarda veya evlerde merdivenlerin kenarlarında korkuluk ve merdivenlerde kaymamak adına bant konulmalıdır. Yaralanma olduğunda kişi en yakın hastaneye götürülmeli ve yaralanan bölge sabitlenerek götürülmelidir. Yara varsa imkânlar doğrultusunda temiz bez ile kapatılmalıdır. Kırıkçı ve çıkıkçı adı altında eğiti olmayan kişilerin yaptıkları müdahaleler nedeniyle çok sayıda çocuk sakat kalabilmektedir. Bu nedenle mümkünse müdahale ettirmeden hastaneye götürülmelidir” dedi.

Haber: Emrah Çoğalan