Kanserde erken teşhis hayat kurtarır

KANSER NASIL OLUŞUR?

Kanserin, genetik hasarlanma sonucu hücrelerin kontrolsüz veya anormal bir şekilde büyümesi ve çoğalması ile ortaya çıktığını belirten Dr. Bilen, “Genetik yapıda (DNA'da) her gün yaklaşık 10 bin değişiklik olmasına rağmen bağışıklık sistemi, her milisaniye vücudumuzu tarıyor ve genetik hasara uğramış hücreleri yok ediyor. Ancak değişime uğrayan hücrelerin çok küçük bir kısmı bile kansere neden olabiliyor. Genellikle sebebi açıklanamayan kilo kaybı, iştahsızlık, ateş, deri bulguları ve ağrı gibi şikayetlerle ortaya çıkan kanser; bulunduğu yere göre de farklı bulgular gösterebiliyor.” açıklamalarında bulundu.

“KANSER, ERKEN TEŞHİS EDİLDİĞİNDE TEDAVİ EDİLEBİLEN BİR HASTALIKTIR”

Türkiye'de her yıl yaklaşık 175 bin kişiye kanser teşhisi konulduğuna dikkat çeken Dr. Bilen, “Hayatın her alanında var olan kanserojen maddeler; insanları ister istemez korkutuyor ve tedbirli yaşamaya yöneltiyor. Ancak unutulmamalıdır ki kanser, erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilen bir hastalıktır. Kanserde erken tanı, yaşam kalitesi ve süresinin artması açısından önem taşıyor. Gerçekten de son yıllarda gerek görsel, gerekse yazılı basında çıkan haberler sayesinde toplumsal farkındalığın arttığını gözlemliyoruz. Buna paralel olarak da özellikle taramaların etkili olduğu kanser tiplerinde ve sağlık hizmetlerine daha rahat erişebilen toplumlarda erken tanı şansının çok arttığını söyleyebiliriz. Bunun da tedavide başarı şansımızı yükselten en önemli değişken olarak günlük pratiğimize yansıdığını memnuniyetle gözlemliyoruz.” bilgilerini aktardı.

KADINLARDA MEME, ERKEKLERDE PROSTAT KANSERİ BAŞI ÇEKİYOR

Cinsiyetlere göre en sık görülen kanser türlerini söyleyen Dr. Bilen, “Kadınlarda en sık görülen kanser türlerinin meme, akciğer, kolorektal (bağırsak kanseri), rahim ve deri kanserleridir. Erkeklerde en sık görülen kanser türleri ise prostat, akciğer, kolorektal, mesane ve deri kanserleridir.” ifadelerini kullandı.

ÖNERİLEN TARAMALAR

Sağlıklı bireylerde tarama önerilen kanser türlerinin Meme Kanseri, Serviks Kanseri (Rahim Ağzı Kanseri), Kolorektal Kanseri, Prostat Kanser, Akciğer Kanseri ve Cilt Kanseri olduğunu ifade eden Dr. Bilen, en sık görülen bu kanser türleri için kullanılan başlıca kanser tarama yöntemleri hakkında bilgilendirmelerde bulundu.

MEME KANSERİ

* “Kendi Kendine Meme Muayenesi: Kişinin kendi kendine memelerini muayene etmesidir. 20 yaşından sonra ayda bir kere yapılmalıdır.

* Klinik Meme Muayenesi: Doktor tarafından memelerin ve koltuk altlarının muayene edilmesidir. 20-40 yaş arasında üç yılda bir kere, 40 yaşından sonra ise yılda bir kere yapılmalıdır.

* Mammografi: Memelerin X ışını ile görüntülenmesidir. 40 yaşından sonra yılda bir kere uygulanmalıdır.

* Ultrason: Mammografi ile değerlendirilmesi uygun olmayan hastalarda meme ultrasonu yapılabilir.

* Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Meme MR rutin taramada kullanılmaz. Sadece bazı genetik bozuklukları taşıyan ve meme kanserine yakalanma riski çok yüksek olan kişilerde kullanılabilir.

PROSTAT KANSERİ

* Parmakla Rektal Muayene: Doktor parmağıyla makattan prostatı muayene eder. 50 yaşından sonra yılda bir kere, eğer risk faktörleri varsa 40 yaşından itibaren yılda bir kere yapılmalıdır.

* Prostat Spesifik Antijen (PSA) Testi: Bu test ile kandaki prostat spesifik antijen miktarı ölçülür. Prostat spesifik antijenin kanda artmış miktarda bulunabileceği durumlar prostat kanseri, prostatın inflamasyonu ya da enfeksiyonu ve benign prostat hiperplazisidir (prostatın iyi huylu büyümesi). PSA testi 50 yaşından sonra yılda bir kere uygulanmalıdır. Eğer risk faktörleri varsa 40 yaşından itibaren yılda bir kere uygulanmalıdır. Serbest PSA’nın total PSA’ya oranı kanser ihtimali yönünden bilgi verebilmektedir.

AKCİĞER KANSERİ

* Göğüs Grafisi: X ışını ile göğüs kafesindeki organların ve kemiklerin görüntülenmesidir.

* Balgam Sitolojisi: Balgam örneğinin mikroskop altında incelenmesiyle kanser hücrelerinin araştırılmasıdır.

* Spiral Bilgisayarlı Tomografi Görüntülemesi: X ışını makinesine bağlanmış bir bilgisayar yardımıyla görüntüler elde edilmektedir.

KOLOREKTAL KANSER ( BAĞIRSAK KANSERİ )

Risk gruplarına girmeyen hastalara 50 yaşından başlayarak gaitada gizli kan taraması, 50 yaşın üzerinde ise en azından 5 yılda bir sigmoidoskopi, 10 yılda bir kolonoskopi önerilmektedir. Risk grubunda olan hastalardan, daha önce polip çıkarılmış olan hastalar bu işlemden sonra 1-3 yıl içinde tekrar kolonoskopi yaptırmalıdır. Anne baba gibi yakın akrabalarında kalın bağırsak kanseri tanısı konmuş olanlar, 40 yaşından önce veya akrabasına tanı konulduğu yaştan en geç 8-10 yıl önce taramayı başlatmalıdır. Kalıtsal non-polipozis kolorektal kanser için genetik test yaptırılmalıdır. Ailesel adenomatoz polipozis (FAP) olarak adlandırılan hastalık olan kişiler genetik danışmanlık almalı ve 10-15 yaşından itibaren kolonoskopi ile takip edilmelidir.

SERVİKS KANSERİ (RAHİM AĞZI KANSERİ)

Pap Test: Rahim ağzından ve vajenden hücreler toplanır. Alınan hücreler mikroskop altında incelenir. Vajinal ilişkiye başlandıktan üç sene sonra her kadın Pap test yaptırmaya başlamalıdır. Ama Pap test yaptırmaya başlama yaşı 21’i geçmemelidir. Yılda bir kere yapılır. 30 yaşından sonra peş peşe üç normal Pap testi olanlar iki yılda bir yaptırmaya başlayabilir. Herhangi bir risk faktörü olanlar yılda bir yaptırmaya devam etmelidir. 65 yaşından sonra peş peşe üç veya daha fazla normal Pap test sonucu olanlar ve son on yıl içerisinde anormal Pap test sonucu olmayanlar taramayı bırakabilirler. Risk faktörü bulunanlar taramalara devam etmelidir.

DERİ KANSERİ

Deri Muayenesi: Doktor veya kişinin kendisi tarafından çıplak gözle yapılan muayenedir. Şüpheli bir alan varsa biopsi alınır ve mikroskop altında kanser hücreleri araştırılır.Risk faktörleri bulunan kişilerin doktorlarına danışarak tarama yöntemlerine belirtilen yaşlardan daha erken başlamaları gerekebilmektedir.”

SİGARA VE ALKOLDEN UZAK DUR!

Kanserden korunmak için dikkat edilmesi gereken hususlar hakkında bilgi veren Dr. Bilen, “Sigara ve alkol tüketmemek, ultraviyole ışınlarına maruz kalmayı azaltmak, enfeksiyonlardan korunmak, sağlıklı beslenmek, egzersiz yapmak, kilo dengesini korumak, kanserin erken belirti ve bulgularını bilmek, kanser riskini bilmek ve kanser tarama programlarına girmek, stresle başa çıkmak. Her şeyi kararında yapmak ve zararlı olanlardan kaçınmak kanser riskimizi azaltır. Yine de vücudumuzdaki değişikliklere karşı uyanık olmak lazımdır.” diye konuştu.

ERKEN TANI VE TOPLUM FARKINDALIĞI ÖNEMLİ

Başarının, tarama yöntemlerinin ilerlemesi, erken tanı ve toplum farkındalığının artmasıyla paralel olarak arttığını söyleyen Dr. Bilen, “Ama kısmen de tedavideki ve sağlık hizmetlerindeki gelişmelere bağlı olduğunu da söylemek gerekir.” ifadelerini kullandı.